Nhà phát minh pin lithium-ion qua đời ở tuổi 100

John Goodenough, nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học năm 2019, người đồng sáng tạo pin lithium-ion, đã qua đời vào ngày 25/6 tại Austin, Texas, hưởng thọ 100 tuổi.

Ngày 26/6, Đại học Texas thông báo về sự ra đi của giáo sư Goodenough, nhưng không tiết lộ nguyên nhân của cái chết. Thông tin này được Anh Phan đưa tin. Với hơn 40 năm làm việc tại Đại học Texas, ông Goodenough là một phần quan trọng của cộng đồng học thuật tại đây. Ông là nhà khoa học nhận giải Nobel lớn tuổi nhất và đã chia sẻ danh hiệu này với các đồng nghiệp M. Stanley Whittingham và Akira Yoshino. Goodenough đã chia sẻ sự biết ơn vì không bị ép nghỉ hưu khi ông đã đạt tuổi 65.

Công trình nghiên cứu của ông Goodenough mở ra một thời kỳ cách mạng trong lĩnh vực công nghệ sạc điện, ảnh hưởng đến điện thoại di động, máy tính bảng và các thiết bị sạc điện khác. Pin lithium-ion, loại pin di động và sạc lại đầu tiên trên thế giới, đã mất hơn một thập kỷ để phát triển. Vào năm 2019, Whittingham thổ lộ rằng ông không ngờ rằng công trình nghiên cứu của mình đã tạo ra ảnh hưởng sâu sắc đến thế giới. Goodenough nói: “Chúng tôi đã nghĩ rằng đó chỉ là một phát minh tốt và hữu ích trong một số trường hợp, nhưng chưa bao giờ tưởng tượng rằng nó sẽ thay đổi toàn bộ ngành công nghiệp điện tử và các lĩnh vực khác.”

Cùng với Whittingham và Yoshino, mỗi người đều có những đóng góp quan trọng, giúp xây dựng cơ sở cho việc phát triển thương mại của pin sạc lại, và nhận giải Nobel trị giá 900.000 USD. Công trình của Whittingham trong thập niên 1970 tận dụng tiềm năng của lithium, kim loại nhẹ nhất, để tạo ra loại pin có thể tạo ra hơn 2 volt điện. Vào năm 1980, dựa trên nghiên cứu của Whittingham, Goodenough đã tăng công suất pin lên gấp đôi, sử dụng cobalt oxide tại cực âm, một trong hai cực của pin.

Tuy nhiên, loại pin này vẫn quá dễ nổ để có thể sử dụng trong thương mại. Yoshino, trong thập niên sau đó, đã loại bỏ lithium nguyên chất, có khả năng cháy, và thay vào đó sử dụng ion lithium an toàn hơn. Mô hình pin nhẹ, an toàn, bền và có khả năng sạc lại nhiều lần lần đầu tiên xuất hiện trên thị trường vào năm 1991.

Sinh ra tại Jena, Đức vào năm 1922, Goodenough đã lớn lên ở Mỹ và nhận bằng tiến sĩ hóa học từ Đại học Chicago. Ông bắt đầu sự nghiệp tại Viện Công nghệ Massachusetts và từ đó, nghiên cứu của ông đã làm nền tảng cho sự phát triển của bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên trong máy tính kỹ thuật số. Trước khi nhận giải Nobel, Goodenough đã giữ chức giám đốc Phòng thí nghiệm hóa học vô cơ tại Đại học Oxford ở Anh. Ông chuyển đến Đại học Texas vào năm 1986, tiếp tục công việc giảng dạy và nghiên cứu về vật liệu pin, khoa học thể rắn và các vấn đề kỹ thuật. Ông đã kết hôn và sống với vợ Irene suốt 70 năm cho đến khi bà qua đời vào năm 2016.

Theo VNExpress